Hoe zorgen we ervoor dat er genoeg betaalbare en passende huizen zijn? En misschien nog belangrijker: hoe verdelen we die woningen eerlijk? Moeten inwoners die al in Deventer wonen voorrang krijgen op een huis boven mensen van buiten de gemeente die zich hier willen vestigen? Drie raadsleden reageren op de volgende stelling:

‘De gemeente moet inwoners die al in de gemeente Deventer wonen voorrang geven op woningen.’

GroenLinks Deventer - Jarno van Straaten

“Deze stelling klinkt sympathiek, maar er zijn zóveel redenen waarom dit een slecht idee is… Om te beginnen druist het in tegen de behoeften die we als Deventer hebben. We zullen de komende jaren juist nieuwe jonge mensen moeten aantrekken om vergrijzing op de arbeidsmarkt tegen te gaan. Daarnaast is de wooncrisis voor Deventenaren echt niet opgelost door een paar mensen voorrang te geven, daar wordt helaas te weinig voor gebouwd. Ook is de uitvoerbaarheid van deze stelling heel ingewikkeld. Aan welke voorwaarden moet iemand voldoen? Mogen ze hier al wonen, of krijgen mensen die terugkeren naar Deventer ook voorrang?  En hoe lang mogen ze dan weg zijn geweest? Wanneer ben je genoeg ‘van hier’? Het is heel lastig om dit juridisch eerlijk te beoordelen. Bovendien heb je de komende jaren niet genoeg ambtenaren om dit soort processen uit te voeren.

De oplossing voor een eerlijke woningmarkt vraagt landelijke actie. Met maatregelen als de verhoging van de erf schenkbelasting of het invoeren van maximale huurprijzen bijvoorbeeld. Als gemeente moeten we gewoon zorgen voor voldoende woningen, in alle prijsklassen, zodat iedereen die hier is geworteld of wil wortelen hier kan wonen. Of dat nu een willekeurige Nederlander van elders of Deventenaar is.” 

CDA Deventer - Teuni Scholthof

“Bij CDA Deventer zien we dat steeds meer inwoners de pijn van de wooncrisis voelen. Starters kunnen geen huis meer betalen in eigen stad of dorp, terugkerende gezinnen kunnen geen plek meer vinden dichtbij ouders en ouderen kunnen geen levensloopbestendige woning meer vinden in de wijk waar ze zo aan verknocht zijn. Het recht van de sterkste heerst op de woningmarkt, waardoor met name onze eigen jongeren niet aan bod komen.

CDA Deventer wil dat tegengaan en heeft daarom het voortouw genomen om te werken met een voorrangsregeling. Bij deze regeling krijgen mensen met lokale binding voorrang bij toekomstige nieuwbouwprojecten. Ben je dus bijvoorbeeld die starter die hier is opgegroeid en voldoe je aan de voorwaarden, dan krijg je eerder een woning toegewezen dan iemand van buiten de gemeente. Op die manier kunnen we lokale gemeenschappen ondersteunen. Dat betekent absoluut niet dat er geen nieuwkomers welkom zijn. We vinden het namelijk óók belangrijk dat nieuwe mensen zich hier kunnen vestigen en nieuwe energie naar onze  gemeente kunnen brengen. Daarom geldt de voorrangsregeling alleen voor 50% van de (nieuwbouw)woningen, de andere 50% is voor iedereen beschikbaar. Zo zorgen we voor het beste van beide werelden: eerlijke kansen én lokale binding.”

Gemeentebelang- Erik Smeenk

“We snappen de wens van mensen om voorrang te geven aan inwoners van de gemeente bij nieuwe woningen. Iedereen wil goede sociale binding in hun wijk of dorp. Mensen die er zijn opgegroeid, willen terugkeren of al geworteld zijn spelen daarin een belangrijke rol. Ze vormen vaak de hechte basis waar een gemeenschap op draait. 

Toch denken we dat het juridisch moeilijk uitvoerbaar is om mensen voor te trekken. Je mag mensen niet zo maar weigeren en de lijst van voorwaarden moet erg specifiek zijn. Welke criteria gebruik je? Hoe zorg je dat die eerlijk zijn? Bovendien ben je ook gewoon afhankelijk van marktwerking, daar heb je als gemeente weinig invloed op. Zo lang mensen een hypotheek niet kunnen betalen, heeft voorrang geven immers geen zin. De invloed die je als gemeente wél hebt is het  ontwikkelen van financiële regelingen, zoals de startersleningen. Hiermee kunnen starters tegen aantrekkelijke voorwaarden extra lenen voor hun hypotheek en de eerste jaren minder aflossen. Hiermee creëer je kansen voor starters in de regio. Toch staan we open voor een goede voorrangsregeling. Als we dit met goede, sluitende voorwaarden kunnen ontwikkelen, dan kan het waarde hebben. Dan moet het natuurlijk wel transparant en eerlijk worden toegepast.”